فرانچایز چیست؟ مزایا و معایب آن برای کسب و کارها

یکی از پر طرفدار ترین روش های گسترش کسب وکار فرانچایز می باشد که بسیاری از برند های مشهور دنیا از آن برای رسیدن اهداف خود استفاده می کنند. این مدل کسب و کار در صنایع مواد غذایی و رستوارن های زنجیره ای در دنیا بسیار جا افتاده است. در این مقاله به مزایا و معایب فرانچایز و انواع آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

فرانچایز چیست؟

آیا تاکنون عبارت فرانچایز و اعطای نمایندگی را شنیده اید؟ فرانچایز ( به انگلیسی: Franchise ) یکی از روش های گسترش کسب و کار است. در این روش مالک و یا برند، با شخص دیگر قرار دادی را به ثبت می رساند که طبق این قرار داد طرف دوم معامله، مجوز های استفاده از دانش تخصصی و استراتژی بازار یابی، پشتیبانی سایت و مشتری را به دست می آورد. در مقابل نیز کنترل و مدیریت کسب و کار ها و مقداری از سود کسب شده به به مالک برند تعلق خواهد داشت. به زبان ساده تر فرانچایز یعنی کسب و کار در زیر چتر برندی شناخته شده، قوی تر قرار میگیرد و در ازای استفاده از حق امتیاز، محصولات، خدمات و بخشی از سود را به کسب و کار مادر می دهد.

تاریخچه فرانچایز

فرانچیز به سال های 1850 میلادی باز میگردد. این عبارت همزمان با اختراع چرخ خیاطی شکل گرفت. مخترع چرخ خیاطی شخصی به نام سینگر می باشد. این شخص برای اینکه بتواند فروش چرخ خیاطی را افزایش دهد، شروع به اعطای لیسانس فروش و توزیع آن به کار آفرینان در سراسر کشور کرد. بیشتر سرمایه گذاران در دهه 60 و 70 در پی این بودند که به جای سرمایه گذاری مستقیم، به دنبال تولیید کنندگان و توزیع کنندگان مستقل در مناطق مختلف کشور باشند. روشی که سینگر ابداع نمود، توانست مشکل بسیاری از این تولیید کنندگان بزرگ را برطرف کند.

انواع فرانچایز کدامند و کدام یک برای شما مناسب تر است؟

1- فرانچایز تک واحدی

این نوع فرانچایز از ساده ترین نوع آن می باشد. در فرانچایز یکتا و تک واحدی، امتیاز دهندگان حق افتتاح  یک واحد را به امتیاز گیرنده اعطا می کنند. این امکان برای امتیاز گیرندگان وجود دارد که پس از افتتاح یک واحد و رونق بخشیدن آن، به دنبال گرفتن امتیاز واحد های دیگر نیز باشند.

2- فرانچایز چند واحدی یا مولتی فرانچایز

هنگامی امتیاز گیرندگان به دنبال امتیاز و حق افتتاح بیش از یک واحد باشند، فرانچایز چند واحدی می گویند. این نوع فرانچایز، به توافق امتیاز دهنده و امتیاز گیرندگان، زمان مشخصی برای افتتاح واحد ها تعیین می گردد.

3- فرانچایز منطقه ای

این قراردادی است که امتیاز دهنده مجوز افتتاح چند واحد را، در مدت زمانی معین و مکانی مشخص و با حفظ مالکیت خود، در اختیار امتیاز گیرندگان قرار می دهد. در این قرار داد امتیاز دهنده توافق می کند تا 5 واحد را در یک دوره ی 5 ساله در یک محیط مشخص افتتاح کند. این مناطق به طور کامل مربوط به صاحب امتیاز می باشد و هیچ شخصی در مدت تعیین شده ی قرارداد، نمی تواند واحدی افتتاح نماید.

4- فرانچایز پیشرفته

یکی دیگر از انواع فرانچایز، فرانچایز پیشرفته یا اصلی می باشد. در فرانچایز اصلی یا پیشرفته، حق امتیاز کمی متفاوت تر است. دراین نوع قرار داد، به دادن حق امتیاز بیش از چند شعبه در یک منطقه اشاره دارد. دارندگان امتیاز در این نوع فرانچایز، علاوه بر دارا بودن حق و تعهد برای افتتاح، بهره برداری و نمایندگی تعداد مشخصی واحد در یک منطقه را نیز دارا می باشند. همچنین صاحبان امتیاز حق فروش نمایندگی ها به افراد دیگر را دارند. در فرانچایز اصلی، وظیفه پشتیبانی و توسعه نیز به عهده امتیاز دهنده است.

هزینه فرانچایز چقدر است و چگونه محاسبه می شود؟

هزینه فرانچایز ممکن است بسیار متنوع باشد و بسته به برند و صنعت مورد نظر متفاوت است. هزینه‌های فرانچایز معمولاً شامل هزینه‌های اولیه و هزینه‌های مداوم می‌شود. هزینه‌های اولیه عموماً شامل پرداخت حق فرانچایز، هزینه‌های آموزش، تجهیزات و مواد اولیه می‌شود. هزینه‌های مداوم شامل پرداخت حقوق افراد، هزینه‌های بازاریابی و تبلیغات، هزینه‌های مربوط به مواد و تجهیزات مورد نیاز و سایر هزینه‌های عملیاتی است. محاسبه هزینه فرانچایز معمولاً به سه عامل اصلی بستگی دارد:

• حق فرانچایز

این هزینه معمولاً به صورت یک مبلغ ثابت یا یک درصد از فروش خالص تعیین می‌شود. این مبلغ معمولاً در قرارداد فرانچایز تعیین می‌شود و براساس شرایط و معیارهای مختلفی مانند ماهیت کسب و کار، محل قرارگیری و اندازه فروشگاه، شرکت امتیازدهنده تعیین می‌شود.

• هزینه‌های آموزش و پشتیبانی

فرانچایز دهنده ممکن است هزینه‌های آموزش و پشتیبانی را از شما درخواست کند. بسته به نوع برندی که امتیاز دریافت می کنید این موضوع متفاوت می باشد. این هزینه‌ها معمولاً برای آموزش‌های اولیه، مشاوره‌های فنی و عملیاتی، و پشتیبانی مداوم در طول مدت قرارداد محاسبه شود.

 • سایر هزینه‌های عملیاتی

هزینه‌های عملیاتی شامل هزینه‌های اجاره، تأمین مواد و تجهیزات، هزینه‌های بازاریابی و تبلیغات، هزینه‌های نیروی کار و سایر هزینه‌های مرتبط با راه‌اندازی و اداره کسب و کار می‌شود.

مزایا و معایب فرانچایز

فرانچایز برای کسب و کار چه فوایدی دارد؟ این سؤالی است که بسیاری از افرادی که به تأسیس کسب و کار جدید علاقه مند هستند پرسیده می شود. امروزه فرانچایز توسط بسیاری از مردم مورد استقبال قرار گرفته است. دلیل این موضوع هم می تواند کم ریسک بودن این مدل در سود آوری کوتاه مدت باشد. برای مثال فرانچایز یک گزینه ی عالی برای راه اندازی فروشگاه های زنجیره است. برای انتخاب این مسیر بهتر است در ابتدا مزایا و معایب آن به طور کامل بررسی شود که در ادامه ی این قسمت ما به شرح آن خواهیم پرداخت.

◘ مزایای فرانچایز

1- تبلیغات یکپارچه

از مزایای فرانچایز برای کسب و کارها، علاوه بر ارائه یک محصول و خدمات جدید، تبلیغات و بازاریابی بسیار قوی می توان به سود آوری سریع اشاره کرد. فرانچایز هزینه بالای تبلیغات و بازاریابی را به کمترین میزان کاهش می دهد. بازاریابی و تبلیغات مربوط به یک برند بوده و نیازی به تبلیغات برای دارندگان امتیاز نمی باشد. این تبلیغات برای تمامی شعب فروشگاه می باشد.

2- تامین کنندگان قابل اطمینان

استفاده از فرانچایز دیگر نگرانی را بابت انتخاب تامین کننده مناسب و قابل اطمینان از بین خواهد برد. معمولا تامین کننده های مطمئن، اهدا کنندگان فرانچایز در اختیار امتیاز گیرندگان قرار خواهد گرفت. این یک مزیت خوب است که دارندگان امتیاز از آن بهره می برند. به این شکل در هزینه و زمان دریافت کنندگان امتیاز فرانچایز برای پیدا کردن تامین کننده ی معتبر صرفه جویی می شود.

3- پرداخت هزینه مناسب

در فرانچایز دیگر نیازی به انتظار کشیدن برای سود اوری و پرداخت هزینه های بالا برای رسیدن به موفقیت نیست. شکست اقتصادی در این روش کمتر رخ می دهد و به عنوان یک انتخاب منطقی به کار می رود.

◘ معایب فرانچایز

1- مدیریت سخت

مدیریت کردن فرانچایز کمی مشکل می باشد. این سیستم برای مدیریت شدن نیاز به آموزش دارد. ایجاد تغییرات در این مجموعه بسیار پیچیده تر و مشکل تر خواهد بود. ایجاد اجرای ایده جدید و نو آوری در این روش شما را با مشکل مواجه می کند، زیرا اگر قصد ایجاد یک روش جدیدی داشته باشید، زمان زیادی از شما برای اجرای آن گرفته خواهد شد. بدین شکل روند رشد شما تا مدتی کند می شود.

2- تاثیرات وارده از دریافت کنندگان امتیاز

یک اشتباه در انتخاب دریافت کنندگان امتیاز می تواند باعث بدنامی کل برند شود. تاثیرات منفی این موضوع به شدت بالا بوده و باعث پایین آوردن سود آوری شرکت در کوتاه مدت می شود. مورد دیگر اینکه در برخی از دریافت کنندگان امتیاز فرانچایز، علاقه مند به دریافت مجدد و تمدید آن می باشند اما در برخی موارد با تمدید امتیاز موافقت نمی شود. این موضوع می تواند ضرر بسیاری به دریافت کننده امتیاز وارد کند.

مراحل اخذ فرانچایز

مرحله اول

در وهله اول باید گزینه های موجود برای فرانچایز را پیدا کرده و شرایط هر یک را بررسی کنید. اینکه برند انتخابی شما به چه مقدار هزینه اولیه نیاز دارد و درآمد حق امتیاز این برند چقدر است؟ یا چند درصد سود از درآمد های این برند به دریافت کننده امتیاز می رسد، از موضوعاتی است که باید حتما به آن توجه شود. این موارد با تحقیق و بررسی لازم کسب می شود.

مرحله دوم

قبل از راه ‌اندازی فروشگاه یا کسب و کار، بررسی کنید که منطقه مورد نظرتان چه قدر پتانسیل دارد. تعداد رقبا و میزان قوی بودن آن ها در سود آوری از مواردی است که د رگام دوم باید بررسی شوند. آیا مشتریان هدف به منطقه ی انتخابی منطقه نزدیک هستند و این محدوده انتخاب رفت وآمد آن ها است یا خیر؟ اگر یک فروشگاه دیگر هم از همان برند در نزدیکی شما باشد ممکن است رقابت‌ را سخت تر کرده و سود شما را تحت تاثیر قرار دهد؟ این موضوع باعث ضعیف شدن فروشگاه می شود. پس بررسی کردن همه ی رقبا و انتخاب محل درست یک اقدام بسیار مهم برای افتتاح فروشگاه زنجیره ای و رسیدن به سود دهی مناسب می باشد.

مرحله سوم

بعد از انتخاب محل مناسب باید به دنبال یک پلن تجاری برای کسب و کارتان باشید. این نقشه باید شرایط شما اعم از تامین مالی، بودجه، اهداف، برنامه ها و مسیر رسیدن به نتیجه ی مطلوب را نمایش دهد.

مرحله چهارم

آماده کردن مدارک لازم برای قرارداد. برای کسب امتیاز فرانچایز، هر شرکت مقررات خاص خود را دارند که باید رعایت شوند. در بیشتر موارد امتیاز دهنگان شما را در این مسیر همراهی می کنند و آموزش های مورد نیاز را به شما می دهند.

مرحله پنجم

بعد از طی کردن این مراحل و ایجاد یکی از شعب فروشگاه زنجیره ای، می توانید به استخدام نیروی مورد نیاز خود بپردازید. در این قسمت هم، شرکت امتیاز دهنده فرانچایز به شما در استخدام نیرو کمک خواهد کرد. از طریق امتیاز دهندگان شما منابعی خواهید داشت که باید در اختیار نیروی استخدامی خود قرار دهید.

مرحله ششم

یک روز مناسب را برای افتتاحیه شعبه خود انتخاب نمایید. برای این روز می توانید برنامه ریزی کنید. اطلاع رسانی از مدت ها قبل و گذاشتن تخفیف بر روی اجناس فروشگاه در روز افتتاحیه باعث جذب افراد می شود.

مدل بیزینس فرانچایز

در این نوع مدل کسب و کار، امتیازدهنده حق استفاده از نام برند و لیسانس خود را به امتیاز گیرنده اعطا می‌کند. اما این فقط بخشی از فرایند است. با توجه به اینکه اعتبار و شناخت امتیاز دهنده به دست آمده است، نیاز است که در حین انتقال فرانچایز، آموزش‌ها، چگونگی تأمین مواد، دانش بازاریابی و مدیریت هم به فرانچایز گیرنده منتقل شود تا اعتبار شرکت اصلی حفظ شود و آسیبی نبیند.
در این فرآیند، امتیازدهنده مسئولیت انتقال دانش و تجربیات خود به فرانچایز گیرنده را برعهده دارد. هدف اصلی این انتقال دانش و تجربیات، حفظ اعتبار شرکت اصلی و کمک به فرانچایز گیرنده برای بهره‌ وری بهتر و موفقیت در استفاده از نام و لیسانس برند می‌باشد. این روش به فرانچایز گیرنده کمک می‌کند تا از تجربه و دانش فرانچایز دهنده بهره‌ برداری کند و در عین حال ریسک‌های مربوط به راه ‌اندازی و مدیریت کسب و کار را کاهش دهد.

سخن پایانی

ما در این مقاله به شرح انواع فرانچایز و مدل بیزینس آن پرداختیم. این مدل کسب و کار، مطمئنا یک راه ساده برای شروع یک کسب و کار پر سود می باشد. همه چیز مهیا است تا شما بتوانید از آن استفاده کرده و در کوتاه ترین مدت به بازدهی برسید. اما همه این موارد در صورتی به انجام می رسد که شما بتوانید راهنمایی درستی دریافت کنید. در صورت تمایل به مشاوره می توانید به مشاورین مجرب شرکت هیرکانا مراجعه نمایید.

مقالات مرتبط:
» برندینگ چیست و چه تاثیری بر سئو دارد؟
» چگونه مشتری اعتماد می کند تا از ما بصورت آنلاین خرید کند؟
» 20 ترفند فروش در فروشگاه اینترنتی
» پرامپت چیست و چگونه باید از آنها استفاده کرد؟
» بهترین هاست ایرانی